Als managementcoach, met een specifieke focus op familiebedrijven, ben ik regelmatig betrokken bij de overname van de onderneming door de volgende generatie. Een uitdrukking die hierbij bijna altijd wel voorbij komt is dat de nieuwe generatie “..het stokje gaat overnemen..” Waarschijnlijk komt deze uitdrukking uit de muziekwereld waarbij de ene dirigent de andere dirigent opvolgt. 

Het orkest

Die vergelijking met de rol van dirigent is in dit geval niet zo slecht gekozen. Een onderneming leiden is eigenlijk niets anders dan uit het samenspel van mensen en middelen een mooi en harmonieus geluid te laten komen. De partituur is dan het businessplan, de noten zijn euro’s en de muzikanten zijn de medewerkers die op elkaar afgestemd zijn en allemaal hetzelfde muziekstuk voor hun neus hebben. 

Het stokje van de dirigent

Maar een nieuwe dirigent neemt toch niet het stokje (baton) over van de vorige dirigent? Ieder zichzelf serieus nemende dirigent neemt uiteraard zijn eigen ‘stokje’ mee. Dat is voor hem vertrouwd en voelt goed aan. Waarom zou de nieuwe generatie bij bedrijfsopvolging dan het stokje van pa, ma, of opa moeten hanteren? 

De nieuwe generatie

Mijn advies aan de volgende generatie is daarom altijd heel simpel; ‘je neemt niet het stokje over
van je pa of je ma, maar je gaat een heel nieuw eigen stokje maken’. Aan het maken van een nieuw
stokje zitten wel wat risico’s. Want voor je het perfecte stokje hebt om de onderneming te dirigeren,
ontkom je er niet aan dat er ook fouten gemaakt worden. Mogelijk zelfs dezelfde fouten die de
uitfaserende generatie heeft gemaakt met het maken van hún stokje… Want het duurt even voor
het stokje goed in de hand ligt zodat de juiste maat geslagen kan worden.

De emoties bij een overname

Bijna altijd kan mijn advies rekenen op commentaar van de uitfaserende generatie. “Ja maar ons
stokje werkt toch goed, waarom nu een nieuw stokje?” of “weet je hoe lang het duurt om een nieuw
stokje te maken..?”. Heel begrijpelijk commentaar overigens. Dit komt omdat bedrijfsoverdracht
(opvolging) een super emotioneel proces is. Er is doorgaans weinig discussie over de cijfers,
fiscaliteiten en juridische vorm, maar des te meer over het nieuwe stokje dat de aankomende
generatie wil gaan gebruiken.

Maar wat moet de uitfaserende generatie dan met hun stokje?, dirigeren doen ze vanaf een bepaald
ogenblik tenslotte toch niet meer! Soms gebruikt de uitfaserende generatie het stokje om in de
nieuwe fase hiermee het beruchte spaak in het wiel te steken. Ja, echt waar, ik spreek uit ervaring!

Dirigeren en adviseren… twee verschillende dingen

Mijn advies aan de uitfaserende generatie? Neem je eigen stokje mee naar huis, geniet van
wat je hebt bereikt met dat stokje, lijst het in, leg het in je vitrinekast met andere zakelijke trofeeën
of hang het boven je bed. Maar val de nieuwe generatie niet lastig met jouw stokje. En ja …als je de
volgende generatie van advies wil dienen met de ervaring die je hebt opgedaan, laat dan alstublieft
je stokje thuis. Adviseren is echt wat anders dan dirigeren!

Verder praten? Neem geheel vrijblijvend contact op voor een ontdekgesprek.